یکی از عواملی که می‌تواند در موفقیت کسب و کار یک برند تأثیرگذار باشد هدف‌گذاری و تعیین اهداف سازمانی است. درواقع برندها و سازمان‌هایی که برای خودشان اهدافی را تعیین می‌کنند می‌توانند به سادگی ماهیت کسب و کار خودشان را تغییر داده و در مدت زمان اندکی سهم بیشتری از فروش در بازار را به خودشان اختصاص دهند. این مسئله باعث می‌شود بین تمامی برندهای رقیب، این برند موفق‌تر باشد و رشد بیشتری را نیز داشته باشد. علاوه بر آن مشتریان و کارکنان آن برند نیز رضایت بیشتری خواهند داشت. تمامی این نتایج با هدف‌گذاری مناسب ایجاد خواهد شد. در این مطلب قصد داریم به بررسی اهمیت تعیین اهداف سازمانی بپردازیم و مزایای آن را نیز بیان کنیم.

وجود هدف برای سازمان همچون وجود روح برای یک بدن است. هدف می‌تواند در برخی موارد برای سازمان تصمیم‌گیری کند، برای مثال با استفاده از هدف می‌توان تعیین کرد که چه کسانی باید برای انجام کار جذب شوند، چه مشکلات و موانعی بر سر راه سازمان وجود دارد که باید از میان برداشته شود و … .

 

اهداف سازمانی چیست؟

در ابتدای مطلب باید معنای هدف و منظور ما از اهداف سازمانی روشن شود. در دنیایی که امروز در آن زندگی می‌کنیم وجود هدف بسیار اهمیت دارد. امروزه بیشتر کسب‌وکارهای موجود از هدف صحبت می‌کنند اما ممکن است معنای واقعی هدف دچار اشکال شده باشد و به معنای حقیقی خود وجود نداشته باشد و از طرفی تعریف هدف برای هرکس متفاوت خواهد بود، اما منظور از هدف این است که شرکت به چه منظوری ساخته شده است؟ اگر به این سؤال پاسخ دهیم به معنای هدف دست یافته‌ایم.

وقتی که هدف سازمان تعیین شود و شرکت عملکرد خوب داشتن را به‌عنوان هدف تعیین کند، می‌تواند با سرمایه‌گذاران مختلف به درستی ارتباط برقرار کند و آینده شرکت را تضمین کند و همچنین با تطابق دادن این اهداف با جامعه، بهره‌وری خود را تقویت کند.

 

تعیین اهداف سازمانی چه لزومی دارد؟

همه‌ی افراد و حتی سازمان‌های مختلف هدفی را برای محقق شدن دارند. اگر شما هرروز هدف خودتان را با صدای بلند اعلام کنید تأثیر چندانی نخواهد داشت اما اگر آن را در قالبی بر روی کاغذ اعمال کنید می‌توانید برای رسیدن به آن بیشتر تلاش کنید، راه‌های جدیدتری را امتحان کنید و نیز از بروز تغییرات در اهدافتان پیشگیری کنید.

تعیین اهداف سازمانی از جهات مختلفی لازم است انجام شود. اولاً این‌که تعیین اهداف سازمان ‌می‌تواند به شرکت کمک کند تا تصمیم‌گیری‌های درست را انجام دهد. برخی از مسائل وجود دارند که مانند یک رؤیا هستند و تنها در ذهن وجود دارند اما با استفاده از هدف‌گذاری و تعیین هدف می‌توانیم به آن‌ها دست یابیم و محققشان کنیم. از طرفی می‌توان با استفاده از تعیین اهداف، اندازه‌گیری انجام دهیم و میزان دست‌یابی به اهداف را مشخص کنیم و اگر بر سر راه رسیدن به این هدف‌ها موانعی وجود دارند آن‌ها را حذف و برطرف کنیم.

بدون هدف بودن همان بدون برنامه‌ریزی بودن است. اگر هدف داشته باشیم و برای رسیدن به این هدف برنامه‌ریزی انجام دهیم می‌توانیم هرچه سریعتر به مقصد خود برسیم.

مراحل تعیین اهداف سازمانی:

تا اینجا با ضرورت هدف‌گذاری برای سازمان آشنا شدید، برای اینکه مدیران بتوانند باعث رشد و پیشرفت سازمان و اعضای آن شوند لازم است مراحل تعیین اهداف سازمانی را یه ترتیب پشت سر بگذارند. در ادامه به معرفی روش‌های تعیین اهداف سازمانی خواهیم پرداخت‌‌.

• سال کاری گذشته خود را مرور کنید

انجام این کار ازآن‌جهت اهمیت دارد که وقتی شما سال گذشته کاریتان را مورد بررسی مجدد قرار می‌دهید می‌توانید به پاسخ برخی سؤالات برسید. سؤالاتی از قبیل اینکه به چه میزان در سال گذشته کاری توانسته‌ایم به اهداف شرکت دست‌یابیم؟ چه موانعی بر سر راه رسیدن به اهداف شرکت وجود داشتند؟ چگونه توانستیم موانع بر سر راه اهدافمان را حذف کنیم؟ و …

پاسخ به این سؤالات می‌تواند در هدف‌گذاری سال کاری جدید برای شما اهمیت داشته باشد.

• اهداف کلی سازمان را درک کنید

درک کردن اهداف کلی سازمان از این جهت اهمیت دارد که وقتی شما بدانید هدف سازمان چیست، تمامی اهداف دیگر را براساس آن تدوین خواهید کرد. اگر در تعیین اهداف جزئی، هدف کلی سازمان را درنظر نگیرید اتفاقی که رخ خواهد داد این است که هریک از اعضا جهت‌گیری متفاوتی انجام خواهند داد و این مسئله می‌تواند باعث شود عملکرد کلی سازمان مختل شود.
شما به‌عنوان یک مدیر باید حتی اهداف شخصی خودتان را براساس اهداف کلی سازمان تعیین کنید. در غیر این صورت نه تنها رشد و پیشرفت شرکت امکان‌پذیر نخواهد بود بلکه اختلال عملکرد نیز در کارهای سازمان ایجاد خواهد شد.

• بازخورد دریافت کنید و اهداف فردی را تعیین کنید

به منظور تعیین اهداف سازمانی، تعیین کردن اهداف کلی به تنهایی نمی‌تواند مؤثر باشد، بلکه باید اهداف هریک از اعضا و عملکرد آن‌ها نیز تعیین شود. برای اینکه بتوانید این کار را انجام دهید لازم است جلسه‌ای را برگزار کنید و طی این جلسه از افراد بازخورد دریافت کنید. اگر بخواهید در جایگاه یک مدیر تعیین کنید که هریک از افراد چه کاری را باید انجام دهد اثر سخن شما کم خواهد شد و ممکن است کارها به‌خوبی پیش نرود اما اگر اجازه دهید تا هریک از اعضا در تعیین اهداف سازمان، نظر خود را بیان کند این امکان را فراهم کرده‌اید تا حس مسئولیت‌پذیری را در این افراد افزایش دهید و آن‌ها را برای رسیدن به اهداف متعهدتر کنید.

• اهداف تعیین‌شده را قابل‌دستیابی کنید

برای اینکه اهدافی که تعیین کرده‌اید بتوانند به مقصد برسند لازم است نظارت مداوم بر آن داشته باشید. به‌عنوان یک مدیر باید اعضای تیم را باانگیزه نگه‌دارید که این کار می‌تواند چالش برانگیزتر از تعیین اهداف سازمانی باشد.

• همیشه درباره اهدافی که تعیین کرده‌اید با اعضا سخن بگویید

اگر اهدافی را برای سازمان تعیین کرده‌اید، لازم است این اهداف را هر چند وقت یکبار به اعضا یادآوری کنید چرا که ممکن است این اهداف به فراموشی سپرده شوند. برای مثال هفته‌ای یک بار جلسه‌ای را برگزار کنید و تمامی اعضا شرکت را در آن دعوت کنید و درباره اهداف و راه‌های رسیدن به آن مشورت کنید. این کار باعث ایجاد نتایجی می‌شوند ازجمله این‌که:

– اهدافی که برای سازمان تعیین کرده‌اید به اعضا یادآوری خواهد شد،
– اگر در طول یک هفته موانعی بر سر راه رسیدن به این اهداف شناسایی‌شده است از میان برداشته می‌شود،
– می‌توانید اطلاعات جدیدی درباره رسیدن به اهداف را با اعضا درمیان بگذارید.
با برگزار کردن جلسات به‌صورت هفتگی این امکان به شما داده خواهد شد که در مسیر رسیدن به اهداف سازمانی‌ای که تعیین کرده‌اید در طول یک سال ۵۲ بار آن را یادآوری کنید و مسیر درست را به اعضا نشان دهید.

• برگزاری جلسه بازنگری

لازم است در انتهای مراحل فوق، جلسه‌ای را برگزار کنید و میزان دست‌یابی به اهداف تعیین شده را بررسی کنید. در این بررسی مجدد می‌توانید موانعی که در مسیر ایجاد شده‌ است را از سر راه بردارید و مشکلات احتمالی موجود را حل و رفع کنید و به این طریق روند اجرای چرخه را بهبود ببخشید.

اگر همه‌چیز به‌خوبی و مطابق با میل شما پیش رفته است که می‌توانید از نو و مجدداً چرخه را آغاز کنید و دوباره تمامی مراحل را از سر گرفته و تا مرحله بازنگری مجدداً آن‌ها را اجرا کنید.

 

نکاتی که برای تعیین اهداف سازمانی باید مدنظر داشته باشید

– در تعیین اهداف سازمانی به این نکته توجه داشته باشید که اهداف سختی را برای اعضای تیم تعیین نکنید، چون اگر این اهداف قابل‌دستیابی نباشند می‌توانند باعث شوند اعتمادبه‌نفس تیم کاهش یابد و در مسیر رسیدن به اهداف کلی تعیین شده برای سازمان با مشکل مواجه شوند.

– هرگز به‌عنوان یک مدیر تصمیم نگیرید که اهداف فردی اعضا چه باشد. تعیین کردن اهداف بسیار مهم است ولی مسیر رسیدن به اهداف می‌تواند مهم‌تر از آن باشد و باعث موفقیت و یا شکست شما شود.
– اگر فردی نتوانست به دلایلی به اهداف فردی خود دست یابد، بدانید که این مسئله کاملاً طبیعی است و تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که بررسی کنید علت این اتفاق چه بوده است و آن را برطرف کنید.

 

آیا اهداف سازمانی می‌تواند بر رشد سازمان اثر داشته باشد؟

اهمیت تعیین اهداف سازمانی چیست؟

تعیین اهداف سازمانی می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد. بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها اهداف خود را به سه منظور تعیین می‌کنند و اهمیت هدف‌گذاری را در این سه مورد می‌دانند.

۱. هدف باعث تمایز می‌شود

براساس تحقیقات شرکت‌هایی که هدف‌گذاری مشخصی را دارند می‌توانند رشد و تولید بیشتر و همچنین مشتریان و کارکنان راضی‌تری را نسبت به سایر شرکت‌ها داشته باشند؛ این در حالی است که شرکت‌ها و سازمان‌های قدیمی‌تر فقط به رفتار مشتریان و نیز میزان خرید آن‌ها توجه می‌کنند اما باید بدانید که اگر سازمان هدفمند باشد می‌تواند ارتباط بیشتری با مشتریان برقرار کند و از این طریق حتی فروش خود را نیز افزایش دهد.

۲. همه افراد معنی هدف را می‌دانند

وقتی شرکتی هدف‌گذاری مشخص داشته باشد همه افرادی که به نحوی با آن در ارتباط هستند متوجه این مسئله خواهند شد. برای مثال مشتری‌ها هنگامی که از محصولات شرکتی خریداری می‌کنند می‌توانند متوجه شوند که این شرکت هدف‌گذاری مشخصی دارد و آن هم ارائه محصولاتی باکیفیت بالا و هزینه مناسب است. همچنین قشر جوان امروزی ترجیح می‌دهند با سازمان‌ها و شرکت‌هایی کار کنند که اهداف مشخصی دارند و به بیان واضح‌تر می‌دانند به کجا قرار است بروند. به بیانی دیگر، تعیین اهداف سازمانی می‌تواند باعث شود عملکرد سازمان و یا شرکت به درستی تعیین شود.

۳. هدف‌گذاری درست می‌تواند مشکلات را برطرف کند

سازمان‌هایی که هدفی را دنبال می‌کنند در پی این هستند که مسائل و مشکلات موجود در زندگی افراد جامعه را به نحوی برطرف کنند و به‌صورت متقابل، مشتریان و افراد جامعه نیز به همکاری کردن با سازمان‌هایی که به آن‌ها برای رسیدن به اهدافشان کمک می‌کند تمایل بیشتری دارند.

۴. تعیین اهداف سازمانی می‌تواند باعث افزایش اعتبار سازمان یا شرکت شود

وقتی شرکتی هدف‌گذاری مشخصی را داشته باشد افراد به میزان بیشتری به آن اعتماد خواهند کرد و از این طریق اعتبار آن افزایش می‌یابد. وقتی اعتبار شرکتی افزایش پیدا کند، افراد بیشتری جذب آن خواهند شد و همانطور که قبل‌تر نیز توضیح دادیم میزان فروش محصولات و یا ارائه خدمات توسط آن شرکت بیشتر می‌شود و باعث می‌شود در بین رقبا جایگاه بهتری را کسب کند.

 

پس از تعیین اهداف سازمانی چه کاری باید انجام شود؟

پس از اینکه اهداف سازمانی تعیین شدند، باید خط ‌‌مشی‌های رسیدن به این‌ اهداف مشخص شوند. اصولی که بتوانند باعث شوند به اهداف تعیین شده برسیم.
در ابتدا بگذارید شما را با مفهوم خط‌ ‌مشی بیشتر آشنا کنیم.

منظور از خط ‌مشی چیست؟ خط مشی یا به اصطلاح انگلیسی همان policy و به اصطلاح عامیانه همان سیاست، مجموعه اصولی است که به هدف دست‌یافتن به اهداف سازمان باید عملی و اجرا شوند. در فرایند مدیریت، ابتدا اهداف سازمان به‌صورت کلی تعیین می‌شود و پس از آن استراتژی‌های دستیابی به این اهداف مشخص خواهد شد. پس از این مرحله لازم است از خط ‌مشی‌ها استفاده شود تا بتوان این اهداف را محقق ساخت.

در تعریفی دیگر، می‌توان گفت خط ‌مشی منظور تمامی اصولی است که به تصمیمات و اقدامات سازمان جهت می‌دهند و باعث تحقق اهداف سازمان می‌شوند.

 

خط ‌مشی چه نقشی در مدیریت سازمان دارد؟

خط‌ مشی از جمله اصول اساسی در تدوین استراتژی‌های مدیریتی است. همانطور که می‌دانید برنامه‌ریزی یکی از کارهای اصلی هر مدیری است که باید به‌منظور دستیابی به اهداف سازمان انجام شود. این برنامه‌ریزی خود دارای سلسله‌مراتبی است که در ابتدا هدف و رسالت تشکیل سازمان را مشخص می‌کند و در ادامه اهداف بلندمدت و سپس اهداف کوتاه‌مدت را تعیین می‌کند و پس از مشخص شدن اهداف کوتاه‌مدت، استراتژی‌های، خط‌ مشی‌ها، رویه‌ها و قوانین سازمان مشخص خواهند شد و درنهایت برنامه عملیاتی تدوین می‌شود.

باتوجه به آنچه قبل‌تر ذکر کردیم می‌توانیم متوجه شویم که تعیین خط ‌مشی‌ها در رسیدن به اهداف سازمان بسیار اهمیت دارد.